Sự suy thoái của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc đã kéo giá thép giảm mạnh trong năm 2024, sau một giai đoạn phục hồi ngắn hạn vào cuối năm 2023. Tập đoàn thép lớn nhất thế giới China Baowu Steel đã cảnh báo rằng ngành san xuat thep Trung Quốc hiện đang trải qua một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng hơn so với các đợt suy thoái năm 2008 và 2015.
Khủng hoảng kéo dài của ngành thép Trung Quốc
Sản lượng thép nội địa tiếp tục tăng, trong khi nhu cầu tiêu thụ giảm đã dẫn đến tình trạng dư thừa thép, buộc các công ty thép Trung Quốc phải đẩy mạnh xuất khẩu để giảm tải áp lực trong nước và tìm kiếm lợi nhuận. Do đó, thép giá rẻ Trung Quốc tràn ngập thị trường toàn cầu, dẫn đến sự gia tăng các vụ kiện thương mại từ nhiều quốc gia.
Theo dữ liệu từ Hiệp hội Sắt Thép Trung Quốc [CISA], lượng tiêu thụ thép tại Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt khoảng 478 triệu tấn, giảm 3,3% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, sản lượng thép lại tăng lên đến 531 triệu tấn, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu kéo dài. Điều này đã khiến lợi nhuận bị đe dọa và giá thép giảm sâu. Cụ thể, giá thép cây giao ngay tại Thượng Hải trong tháng 8 giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2017, trong khi giá HRC [thép cuộn cán nóng] chạm đáy 4 năm, thấp hơn cả giá thép cây do tình trạng dư cung.
Khi xuất khẩu, thép Trung Quốc tiếp tục duy trì mức giá thấp. Mặt hàng cuộn cán nóng hiện đang được bán với giá thấp hơn 9-17% so với các nguồn cung cấp khác, gây ra sự cạnh tranh không lành mạnh và kéo theo hàng loạt vụ kiện chống bán phá giá từ các quốc gia khác.
Các công ty thép Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu để giảm tải áp lực trong nước.
Một số vụ kiện thương mại đáng chú ý bao gồm các vụ kiện chống bán phá giá đối với mặt hàng cuộn cán nóng và tôn mạ từ Việt Nam. Bên cạnh đó, các nhà máy thép Trung Quốc cũng đang đối mặt với cuộc điều tra về việc bán phá giá thép từ Brazil. Theo báo cáo của Bộ Công Thương Việt Nam, vào ngày 26/7, Việt Nam đã ban hành quyết định điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Trung Quốc và Ấn Độ. Trước đó, vào tháng 6, một cuộc điều tra tương tự cũng đã được khởi xướng đối với các sản phẩm thép mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Ở Brazil, cuộc điều tra bán phá giá đối với sản phẩm thép cán dẹt từ Trung Quốc cũng bắt đầu từ tháng 8 sau khi các cong ty thep Brazil khiếu nại về sự cạnh tranh không lành mạnh từ phía Trung Quốc.
Tóm lại, ngành thép Trung Quốc đang đối diện với khủng hoảng lớn, với bốn yếu tố chính: nhu cầu từ thị trường bất động sản suy giảm, giá thép giảm sâu, chi phí nguyên liệu thô hạ thấp, và sự gia tăng của các vụ kiện phòng vệ thương mại. Dù các nhà máy sản xuất thép và công ty thép Trung Quốc đang nỗ lực cắt giảm sản xuất để giải quyết vấn đề cung vượt cầu, nhưng nếu không có những chính sách kích thích kinh tế hiệu quả từ phía Chính phủ, khả năng vực dậy ngành thép trong thời gian tới là rất khó khăn.