Trong bối cảnh nhu cầu nội địa suy giảm, Trung Quốc đang tiến gần tới cột mốc xuất khẩu hơn 100 triệu tấn thép trong năm 2024, đánh dấu mức cao nhất kể từ năm 2016. Sự gia tăng xuất khẩu này đang tạo ra nhiều áp lực cạnh tranh đối với các thị trường quốc tế, đặc biệt là từ các sản phẩm thép giá rẻ của Trung Quốc – quốc gia sản xuất thép lớn nhất thế giới.
Ngành bất động sản Trung Quốc vốn là đầu tàu tiêu thụ thép trong nước, đang gặp khó khăn, kéo theo sự suy giảm nhu cầu thép xây dựng và phôi thép. Để giải quyết tình trạng dư thừa công suất, các nhà máy luyện thép tại Trung Quốc đang đẩy mạnh xuất khẩu nhằm tìm kiếm thị trường tiêu thụ mới.
Theo báo cáo, từ đầu năm 2024, lượng xuất khẩu thép của Trung Quốc đã tăng 21,2% so với cùng kỳ năm trước, đạt 80,71 triệu tấn trong 9 tháng đầu năm. Dự kiến, tổng lượng xuất khẩu sẽ vượt 100 triệu tấn vào cuối năm, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hoạt động xuất khẩu của ngành thép Trung Quốc kể từ năm 2016, khi nước này đạt kỷ lục 112,4 triệu tấn.
Cạnh tranh toàn cầu từ thép giá rẻ
Sự tăng cường xuất khẩu thép của Trung Quốc đang khiến nhiều quốc gia lo ngại, đặc biệt là những nước có ngành sản xuất thép mạnh như Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia. Các nước này đã áp dụng các biện pháp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm thép nhập khẩu từ Trung Quốc, nhằm bảo vệ công ty thép trong nước trước sức ép từ thép giá rẻ.
Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng đột biến về số vụ kiện chống bán phá giá với tổng cộng 28 vụ, cao gấp ba lần so với ba năm trước. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong năm 2025 khi các nước tiếp tục bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa của mình trước sự cạnh tranh gay gắt từ thép Trung Quốc.
Nhiều nước phải bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa trước sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc.
Baoshan Iron & Steel, một trong những công ty thép lớn nhất Trung Quốc, đã xuất khẩu 5,84 triệu tấn sản phẩm thép vào năm 2023, tăng 46,6% so với năm trước đó. Công ty này đặt mục tiêu xuất khẩu hơn 6 triệu tấn trong năm nay và hướng tới mức 10 triệu tấn mỗi năm đến năm 2028. Tuy nhiên, sự gia tăng xuất khẩu mạnh mẽ này đang gây ra nhiều phản ứng tiêu cực từ các nước khác.
Dù xuất khẩu tăng mạnh, sản lượng sản xuất thép của Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm 2024 lại giảm 3,6%. Điều này đồng nghĩa với việc lượng thép dư thừa được đẩy mạnh vào thị trường xuất khẩu, làm gia tăng áp lực cho các nhà sản xuất thép trên toàn cầu.
Các nhà máy luyện thép tại Trung Quốc đang tập trung vào việc khai thác các thị trường tiềm năng tại Đông Nam Á, Trung Đông và Nam Mỹ. Nhờ vào giá cả cạnh tranh, thép Trung Quốc vẫn chiếm lợi thế lớn ở các thị trường này. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và các quốc gia khác có thể tiếp tục gia tăng, gây ra nhiều thách thức đối với sự phát triển bền vững của ngành sản xuất thép.
Hiệp hội Thép Thế giới dự báo nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ giảm 3% trong năm 2024 và tiếp tục giảm thêm 1% vào năm 2025. Điều này cho thấy rằng mặc dù Trung Quốc vẫn dẫn đầu về xuất khẩu, nhưng các áp lực từ thị trường quốc tế và sự suy giảm trong nước đang tạo ra những dấu hiệu bất ổn đối với tương lai của ngành thép tại quốc gia này.