Sự gia tăng đột biến này đang gây lo ngại cho các công ty thép trong nước, đặc biệt khi thị trường nội địa mới bắt đầu có dấu hiệu phục hồi sau thời gian dài suy thoái do sự suy giảm của ngành bất động sản.
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam [VSA], trong 4 tháng đầu năm 2024, sản xuất và bán hàng thép đạt khoảng 9,3 triệu tấn, tăng lần lượt 5,7% và 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy mức tiêu thụ thép tăng mạnh, lượng hàng sản xuất đến đâu tiêu thụ hết đến đó. Đặc biệt, xuất khẩu thép đã tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, theo Tổng Công ty Thép Việt Nam [VNSteel], giá nguyên liệu đầu vào như phôi thép và thép phế đã duy trì xu hướng tăng từ đầu tháng 4, khiến các cong ty thep rất thận trọng trong việc điều chỉnh giá bán thép xây dựng nội địa. Mặc dù vậy, một số nhà máy đã bắt đầu điều chỉnh giá bán thép thanh vằn CB4, CB5 và thép thanh vằn D10-Gr40, với mức tăng từ 50.000 đến 200.000 đồng/tấn, phản ánh sự khởi đầu cho khả năng tăng giá đồng loạt trong thời gian tới.
Ông Nghiêm Xuân Đa, Chủ tịch VSA và Tổng Giám đốc VNSteel, nhận định rằng với đà phục hồi hiện nay, sản xuất thép thành phẩm năm 2024 có thể đạt 30 triệu tấn, tăng 7% so với năm 2023. Tuy nhiên, sự gia tăng nhập khẩu thép từ Trung Quốc đang đe dọa thị trường nội địa. Trong 4 tháng đầu năm, lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc tương đương 40% lượng thép sản xuất nội địa, gây ra tình trạng “cung vượt cầu” và làm cho cạnh tranh về giá cả trở nên khốc liệt hơn.
Các Biện Pháp Chống Bán Phá Giá
Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép mạ xuất xứ từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Thời kỳ điều tra hành vi bán phá giá và xác định thiệt hại là từ ngày 1/4/2023 đến ngày 31/3/2024. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đang xem xét hồ sơ do các nhà sản xuất thép cuộn cán nóng [HRC] cung cấp về việc hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bán phá giá tại Việt Nam.
Quan Điểm Của Ngành Thép Nội Địa
Tại Đại hội Cổ đông Thường niên 2024, Chủ tịch Tập đoàn Hoà Phát Trần Đình Long nhấn mạnh rằng việc nhập khẩu thép HRC nhiều hơn so với sản lượng trong nước là điều không thể chấp nhận. Ông kêu gọi sự ủng hộ đối với ngành sản xuất trong nước, nhấn mạnh rằng không một nước nào chấp nhận lượng thép nhập khẩu nhiều hơn nội địa, đặc biệt khi Việt Nam đã đầu tư mạnh mẽ vào ngành thép.
Số Liệu Nhập Khẩu Thép HRC
Theo ông Long, tổng sản lượng thép HRC trong nước năm 2023 là khoảng 6,7 triệu tấn, trong khi nhập khẩu lên tới 9,6 triệu tấn. Sự chênh lệch này cho thấy sự cạnh tranh mạnh mẽ từ thép nhập khẩu, đặc biệt từ Trung Quốc, đang đe dọa ngành thép nội địa.
Các nhà máy thép trong nước đang đối mặt với nhiều thách thức từ làn sóng nhập khẩu thép Trung Quốc. Việc tăng cường các biện pháp bảo vệ thương mại như điều tra chống bán phá giá và nâng cao chất lượng sản xuất trong nước là cần thiết để bảo vệ thị trường nội địa. Sự ủng hộ từ chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển ngành thép Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay.